Να αναβαθμισθούν τα Κέντρα Πρόληψης Ναρκωτικών

Το πολυπαραγοντικό πρόβλημα της χρήσης ναρκωτικών είναι, κατά την γνώμη μας, αλλά και σύμφωνα με αναγνωρισμένους φορείς απεξάρτησης, συγκεκριμένα το ΚΕΘΕΑ και το 18 ΑΝΩ, πρωτίστως ψυχοκοινωνικό. Οι παρούσες δυσμενείς κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες διαμορφώνουν, κατά συνέπεια, σε μεγάλο βαθμό το πλαίσιο μέσα στο οποίο το πρόβλημα της χρήσης ψυχότροπων ουσιών υποθάλπεται, διογκώνεται και λαμβάνει δραματικές διαστάσεις στη χώρα και στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Το πρόβλημα πλήττει κυρίως την νεολαία και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (πολίτες κάτω από το όριο της φτώχειας, ανέργους, επισφαλώς εργαζόμενους, μετανάστες), η καθημερινότητα των οποίων συγκεντρώνει τα πλέον ψυχοπιεστικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, γύρω από την εμπορία των ναρκωτικών αναπαράγονται πολύ ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και, σύμφωνα και με πρόσφατα δημοσιεύματα, αναπτύσσεται τεράστια διαπλοκή.

Ενδεικτικά αναφερόμαστε σε πρόσφατα στοιχεία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφορικά με το διαρκώς ογκούμενο πρόβλημα των συνθετικών ουσιών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πρόσφατο Δελτίο Τύπου της (11 Ιουλίου 2011), μόνο το 2010 κατέγραψε 41 νέες ψυχότροπες συνθετικές ουσίες, οι οποίες μιμούνται τα αποτελέσματα επικίνδυνων ουσιών, όπως η έκσταση ή η κοκαΐνη. Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ, αν σκεφτούμε ότι το 2009 είχαν καταγραφεί 24 νέες συνθετικές ουσίες. 

Στις συνθήκες αυτές, που από όλους τους αρμόδιους φορείς και από ακαδημαϊκές έρευνες παγκοσμίως περιγράφονται με μελανά χρώματα, απαιτείται μια ισόρροπη ενίσχυση όλων των φορέων που παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες Πρόληψης, Θεραπείας («στεγνά προγράμματα»), Μείωσης της Βλάβης («υποκατάστατα») και Κοινωνικής Επανένταξης.

Οι παρεμβάσεις στα 72 Κέντρα Πρόληψης της χώρας, είναι ενδεικτικές μιας απάντησης με όρους ψυχοκοινωνικής στήριξης των πληττόμενων κοινωνικών ομάδων και ατόμων, πριν το πρόβλημα της κατάχρησης ουσιών και της εξάρτησης εγκαθιδρυθεί. Και, αν θέλετε να χρησιμοποιήσουμε και τα «επιχειρήματα» του νεοφιλελευθερισμού, με ελάχιστο οικονομικό κόστος για την Πολιτεία.

Η δουλειά που κάνουν οι εργαζόμενοι στα Κέντρα Πρόληψης -και μάλιστα κάτω από δυσμενείς εργασιακές συνθήκες- είναι σύνθετη και ουσιαστική. Τα Κέντρα Πρόληψης, όμως, δέχονται, επιπλέον, ατομικά αιτήματα βοήθειας και προσφέρουν υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης και συμβουλευτικής και παράλληλα παραπομπή στις δημόσιες ή κρατικά εποπτευόμενες και μη κερδοσκοπικές δομές θεραπείας. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους εργαζόμενους, ο ρυθμός αύξησης αυτών των αιτημάτων αγγίζει στην επαρχία (όπου υπάρχει τεράστια έλλειψη σε δομές ψυχικής υγείας) το 400%.

Τα Κέντρα Πρόληψης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας είναι 5: Ένα στην Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας, ένας στην Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας, ένα στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας, ένα Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας και ένα στην Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας. Λειτουργούν, όπως όλα στην χώρα, με την μορφή των Αστικών Εταιρειών, σε καθεμιά από τις οποίες ως εταίροι συμμετέχουν κατά πλειοψηφία ΟΤΑ Α΄ και Β΄ Βαθμού. Όλα εμφανίζουν προβλήματα οικονομικά και υποστελέχωσης. Σε όλα δε συμμετείχαν οι πρώην Νομαρχίες ως εταίροι.

Ωστόσο, παρ’ όλες τις αλλαγές που επήλθαν με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» και τον πρόσφατα ψηφισθέντα Ν.3966/2011, το άρθρο 58 του οποίου αφορά τα Κέντρα Πρόληψης και προβλέπει συμμετοχή των Περιφερειών σε αυτά, δεν έχουν οριστεί ακόμη από το Περιφερειακό Συμβούλιο εκπρόσωποι σε όλα τα Κέντρα Πρόληψης των περιοχών αρμοδιότητάς του. Όλες οι υπόλοιπες Περιφέρειες έχουν ορίσει εκπροσώπους τους στα οικεία Κέντρα Πρόληψης. Επισυνάπτουμε, ενδεικτικά, τις αποφάσεις των Περιφερειών Αττικής, Δυτικής Ελλάδας και Νοτίου Αιγαίου.

Βάσει των παραπάνω και με δεδομένο, κατά την άποψή μας, ότι τα Κέντρα Πρόληψης οφείλουν να αναβαθμιστούν ως δομές δημόσιου χαρακτήρα στους δύσκολους καιρούς, που ζούμε και αυξάνουν κατακόρυφα τις ανάγκες των πολιτών για υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης, προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας και πρόληψης των εξαρτήσεων, προτείνουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο:

1). Τον άμεσο ορισμό εκπροσώπων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας σε όλα τα Κέντρα Πρόληψης των περιοχών ευθύνης της. Επειδή δε οι Δήμοι, που επίσης συμμετέχουν ως εταίροι στα Κέντρα Πρόληψης, αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες ελέω «Καλλικράτη», δέον είναι να αυξηθεί η οικονομική συνεισφορά της Περιφέρειας σε κάθε Κέντρο Πρόληψης, κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.

3). Να εγκριθεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο Ψήφισμα για την εξασφάλιση της βιώσιμης λειτουργίας και του δημόσιου χαρακτήρα των 5 Κέντρων Πρόληψης των περιοχών ευθύνης της, μέσω της ίδρυσης ΝΠΔΔ στην Περιφέρεια, το οποίο θα λειτουργεί με 5 Παραρτήματα, ένα σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα και χωρίς να χαθεί καμία θέση εργασίας.