Μικρή συμμετοχή

Του Γ.Χ.Παπασωτηρίου
Δεν είναι αργία είναι ανεργία ήταν το σύνθημα της χθεσινής ημέρας, κι, όμως, η συμμετοχή μικρή. Κανείς δεν αντιδρά, κανείς δεν εξεγείρεται στην πρωτοφανή λιτότητα. Γιατί; Διερωτάται η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς». Παντού, σε ολόκληρη την Ευρώπη, ειδικοί και μη, επιχειρούν να απαντήσουν στο ίδιο ερώτημα, το οποίο είναι ακόμη πιο δύσκολο ν’ απαντηθεί όταν αφορά τους νέους, το 40% των οποίων πλήττεται από την ανεργία. «Η έλλειψη εμπιστοσύνης στους πολιτικούς μπορεί να εκφραστεί είτε με σύγκρουση είτε με απάθεια και αδιαφορία» λένε κάποιοι. Γιατί, όμως, στις αραβικές χώρες η εξέγερση συνεχίζει να επεκτείνεται σαν την έρπουσα φωτιά από χώρα σε χώρα; Γιατί οι άνεργοι, οι πένητες και οι απελπισμένοι εδώ ξεσηκώνονται; Γιατί στις αραβικές χώρες υπάρχουν καθαροί στόχοι, όπως είναι η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και της δημοκρατίας, λέει ένας κοινωνιολόγος. Αντίθετα, στην Ευρώπη οι νέοι επιθυμούν να ζουν, όπως οι γονείς τους, δηλαδή με βάση τον καταναλωτικό τρόπο ζωής. Έτσι, συμβαίνει το εξής παράδοξο, οι νέοι όχι μόνο να μην έρχονται σε ρήξη μ’ αυτό το μοντέλο, αλλά να φαίνεται ότι το υπερασπίζονται, ενώ ο καπιταλισμός μοιάζει πιο… προοδευτικός καθώς το φιλελεύθερο μέρος του και η πραγματική οικονομία αντιμάχονται το νεοφιλελευθερισμό και την εικονική οικονομία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Κι όμως, ήδη διαμορφώνονται βαθιά κινήματα (όπως η juventud sin Futuro, η νεολαία χωρίς μέλλον στην Ισπανία), τα οποία πηγαίνουν πέρα από τον καταναλωτικό τρόπο ζωής και συνδέουν το προσωπικό τους αύριο με το αύριο της τεχνικο-επιστημονικής ανάπτυξης, η οποία δεν θα οδηγεί στην καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά θα το προστατεύει.

Αλλά η λυσιτελής λύση αυτών των θεμάτων μπορεί να υπάρξει μόνο σε διεθνές επίπεδο. Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε, συνεπώς, ότι μία εξέγερση ή θα είναι διεθνής ή θα είναι εκ προοιμίου αναποτελεσματική. Αυτό κατά τη γνώμη μας ισχύει για κάθε δυναμική αντίδραση των «κάτω». Δεν είναι φερ’ ειπείν δυνατόν οι αντιδραστικές ντιρεκτίβες των Βρυξελλών και της τρόικας για τα εργασιακά ή το ασφαλιστικό να μην βρίσκουν απέναντί τους ένα πανευρωπαϊκό κίνημα. Δεν μπορεί η αντίδραση για την καταστροφή του περιβάλλοντος με αφορμή την καταστροφή στη Φουκουσίμα αλλά και το Κοζλοντούι ή το εργοστάσιο που προτίθεται να κάνει η Τουρκία να μην είναι παγκόσμια, αντίστοιχη δηλαδή στην οικονομική παγκοσμιοποίηση. Μόνο μια τέτοια σφαιρική –κοινωνική, οικονομική και οικολογική- αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης είναι δυνατό να προκαλέσει μία εξέγερση όχι ως στείρα άρνηση αλλά ως μία νέα σύνθεση ενός νέου τρόπου ζωής που θα σέβεται τον άνθρωπο και τη φύση, δηλαδή τη ζωή πάνω στον πλανήτη Γη.