Σκέψεις για το μεταναστευτικό, με αφορμή την ημερίδα στη Λιβαδειά

Οι μετανάστες έχουμε συνηθίσει να αναφέρονται ως κοινωνικό πρόβλημα. Και πραγματικά τα θέματα της κοινωνικής και οικονομικής τους ένταξης είναι σοβαρά. Αλήθεια είναι επίσης ότι έχουν αντιμετωπιστεί αποσπασματικά από την Πολιτεία με αποτέλεσμα τόσο η ζωή των μεταναστών όσο και η ομαλή συμβίωση να παρουσιάζουν μεγάλες δυσκολίες.
Άλλο τόσο αλήθεια είναι όμως ότι για πολλές αγροτικές περιοχές η άφιξη των μεταναστών έχει μια ιδιαίτερα θετική διάσταση.
Τόσο κοινωνικά αφού υποστηρίζουν την λειτουργία και την καθημερινότητα των χωριών που αντιμετωπίζουν το οξύ πρόβλημα της εγκατάλειψης και της γήρανσης του πληθυσμού, όσο και οικονομικά ως εργατικό δυναμικό σε παραγωγικές δραστηριότητες της υπαίθρου.
Ιδιαίτερα η παρουσία των νεώτερων γενιών παιδιών και νέων αποτελεί πολύτιμο στοιχείο. Αντίθετα με τα αστικά συγκροτήματα όπου το ποσοστό ξένων μαθητών θεωρείται μειονέκτημα, στους αγροτικούς και ακόμη περισσότερο σε ορεινούς οικισμούς η παρουσία των μεταναστών υποστηρίζει την λειτουργία σχολείων, δημοτικών βιβλιοθηκών, αθλοπαιδιών και άλλων δραστηριοτήτων που χωρίς νέους και παιδιά θα έφθιναν.
Για το λόγο αυτό συχνά οι υπάλληλοι των αγροτικών δήμων, εργοδότες ή γείτονες, αναλαμβάνουν να διευκολύνουν και να διεκπεραιώσουν υποθέσεις των μεταναστών και αναπληρώνουν με τον τρόπο αυτό το τεράστιο έλλειμμα μεταναστευτικής πολιτικής. Δεν λείπουν βέβαια και τα παραδείγματα εκμετάλλευσης αφού ως γνωστόν οι πιο αδύναμοι είναι ευκολότερα θύματα.
Ουσιαστική πολιτική για τους μετανάστες σημαίνει συμμετοχή και των ίδιων των μεταναστών στις αποφάσεις που τους αφορούν. Σημαίνει κοινός σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των αναγκών και τον σεβασμό των πολιτισμικών, γλωσσικών, θρησκευτικών διαφορών και ιδιαιτεροτήτων.
Πάνω απ’όλα όμως μια αποτελεσματική τοπική παρέμβαση για τους μετανάστες προϋποθέτει αφενός την πολιτειακή ρύθμιση της γραφειοκρατίας που αφορά τους μετανάστες ώστε να μην γίνονται θύματα επιτήδειων, να μην περιθωριοποιούνται και να μην σπρώχνονται στην παρανομία και την παραβατικότητα και αφετέρου επαρκείς πόρους για τοπική κοινωνική πολιτική.
Μπορεί να μοιάζει εξωπραγματικό για ένα κράτος που με δυσκολία σέβεται τους δικούς του πολίτες και με ακόμη περισσότερη δυσκολία ανταποκρίνεται στην παροχή στοιχειωδών υπηρεσιών για την καθημερινότητα να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες των μεταναστών. Ωστόσο είναι μια σύγχρονη και απόλυτα επιτακτική ανάγκη για την Αυτοδιοίκηση να θεωρήσει ισότιμους δημότες τους ανθρώπους που δουλεύουν, ζουν, πληρώνουν δημοτικά τέλη και να διευκολύνει την ομαλή τους ένταξη στους θεσμούς και την κοινωνία.